„Rzeczpospolita”: Patrioty na finiszu - umowa już w marcu?

/
Najprawdopodobniej w marcu podpisana zostanie umowa na dostawy…

Zapomniany obraz bitwy pod Orszą 1514 roku

/
Józef Męcina-Krzesz w latach 1877 – 1884 studiował w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie. W 1882 roku był uczniem Jana Matejki. W roku 1884 za obraz „Bitwa pod Orszą” otrzymał stypendium, dzięki któremu w 1885 roku wyjechał na dalsze studia do Paryża. O samym obrazie praktycznie zapomniano. Podróżując z Radosławem Szleszyńskim po Ukrainie w 2013 roku, wizytując Muzeum Historyczno – Krajoznawcze w Równem, ze zdumieniem odkryliśmy sporej wielkości batalistyczne płótno. Niestety jest uszkodzone i wymaga renowacji. Muzeum nie wiedziało, co ów obraz przedstawia. Wiadomo jedynie było, iż namalował go Józef Męcina-Krzesz w 1884 roku, gdyż jego podpis, wraz z datą, widnieją na płótnie. Po powrocie do domu udało mi się ustalić, iż to zapomniane dzieło przedstawia bitwę pod Orszą 1514 roku. Dla porównania, ilustracja „Bitwy pod Orszą” według tego obrazu – wycinek z „Kłosów” 1885 (2) 168–169. http://katalog.muzeum.krakow.pl/pl/work/MNK-III-ryc-36361-Bitwa-pod-Orsz%C4%85-wg-obrazu-J%C3%B3zefa-Krze dr Radosław Sikora

Wojciech Kossak

/
Syn Juliusza Kossaka. Studiował w Krakowie, Monachium i Paryżu. Od 1916 prof. Szkoły Sztuk Pięknych w Warszawie. Twórczość Wojciecha Kossaka ukształtowała się pod wpływem twórczości ojca i Józefa Brandta. Malował cieszące się wielką popularnością sceny historyczne i batalistyczne (głównie z wojen napoleońskich i Powstania Listopadowego), rodzajowe, o tematyce wojskowej i portrety. Wykazywał w nich temperament i niezwykłą łatwość szybkiego malowania (świetne przedstawienia koni), która z czasem przekształciła się w manierę. Główne dzieła: Olszynka Grochowska (1866), Śmierć Sowińskiego (1892), Palenie sztandarów (1896), Ułańskie zaloty (1898), Bitwa pod Kircholmem (1928) oraz panoramy - Racławice (1892-94, m.in. z Janem Styką) i Przejście przez Berezynę (1895-96, m.in. z Julianem Fałatem). (Encyklopedia Powszechna PWN, Warszawa 1974)

Stanisław Dębicki

/
Lubaczów 1866 - Kraków 1924 Studiował w Akademii Wiedeńskiej w latach 1881-82, w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych u Władysława Łuszczkiewicza (1883-84), potem w Akademii monachijskiej. Od 1886 do 1890 uczył w Szkole Przemysłu Ceramicznego w Kołomyji. W 1890-91 uczęszczał do Akadémie Colarossi w Paryżu. Po powrocie do kraju zamieszkał we Lwowie, a następnie w Krakowie, gdzie kierował katedrą malarstwa dekoracyjnego w Akademii Sztuk Pięknych. Od 1911 roku był profesorem krakowskiej ASP. Interesował się tematyką huculską, malował też sceny z życia gett żydowskich w małych miasteczkach, realistyczne typy mieszkańców a także wizerunki dzieci i autoportrety. W grafice użytkowej (zdobnictwo, ilustracje książek)ulegał stylizacji secesyjnej i wpływom drzeworytu japońskiego. Nie obce były mu kompozycje alegoryczno-symboliczne.

Jerzy Kossak

/
Kraków 1886 - Kraków 1955 Był synem Wojciecha a wnukiem Juliusza. Od dzieciństwa przejawiał wielki talent artystyczny, debiutował w roku 1910, wystawiając w krakowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych swój cykl napoleoński. Tak jak ojciec i dziadek, również on specjalizował się w malarstwie batalistycznym - głównie w scenach walk kawaleryjskich. Malarstwo najmłodszego z Kossaków charakterystyczne są zwłaszcza sceny przedstawiające epizody z wojny polsko bolszewickiej, oraz sceny przedstawiające kawalerię II Rzeczypospolitej.

Wojna

/
Wojna. 1866 - 1867. Żółtawy karton, kredka czarna, światła wydobyte białą. Wymiary: karton I i XI - ok. 30 x 48 cm, pozostałe - 61.5 x 48 cm. Wszystkie kartony sygnowane "A. G.", kartony I - V datowane "1866", następne "1867". Muzeum Narodowe, Wrocław

Lithuania

/
Lituania. 1864 - 1866. Żółtawy karton, kredka czarna, światła wydobyte białą. Wymiary 44,5 x 59 cm. Wszystkie kartony sygnowane "A. G.", karton I datowany "1864", karton II i III - "1865", trzy ostatnie - "1866". Muzeum Narodowe, Kraków.

Polonia

/
Polonia. 1863. Żółtawy karton, kredka czarna, światła wydobyte białą. Wymiary 33,5-44 x 47-57 cm. Wszystkie kartony sygnowane "A. G." i datowane "1863". Országos Magyar Szépmüvészeti Muzeum, Budapeszt.

Warszawa II. 1862

/
Warszawa II. 1862. Żółtawy karton, kredka czarna, światła wydobyte białą. Wymiary 38 x 47 cm. Wszystkie kartony sygnowane "A. G.", wszystkie prócz VI datowane "1862". Victoria and Albert Museum, Londyn.

Warszawa I 1861

/
Warszawa I. 1861. Żółtawy karton, kredka czarna, niekiedy światła wydobyte białą. Wymiary ok.25 x 35 cm. Wszystkie kartony sygnowane "A. G.", karton IV datowany "1861". Muzeum Narodowe, Wrocław.

Chełmoński

/
Studiował w Warszawie u Wojciecha Gersona i w Klasie Rysunkowej. W 1871-75 przebywał w Monachium, gdzie związał się z polską kolonią artystyczną, skupioną wokół Józefa Brandta i Maksymiliana Gierymskiego. W 1875-87 w Paryżu. Powrócił do Polski i w 1889 r. osiadł we wsi Kuklówka. Realizm i wrażliwość na piękno rodzimego pejzażu znalazły odbicie w krajobrazach (Żurawie 1870), a żywiołowy temperament i wirtuozeria formy przejawiły się w przedstawieniach pędzących zaprzęgów konnych (Czwórka 1881) i w scenach rodzajowych o tematyce wiejskiej (Sprawa u wójta 1873, Przed deszczem 1873). Oryginalność i egzotyka obrazów Chełmońskiego zapewniły mu popularność oraz liczne zamówienia, które obniżyły poziom artystyczny wykonywanych płócien. Po powrocie do kraju ponowne zetknięcie Chełmońskiego z przyrodą (liczne podróze po Ukrainie i Podolu) wpłynęło to na odrodzenie jego malarstwa. Do tego okresu należą nastrojowe, liryczne pejzaże ożywione niekiedy motywem dzikiego ptactwa (Kuropatwy na śniegu 1891) i sceny podkreślające związek człowieka z naturą (Bociany 1900, Przed burzą 1896).

Józef Brandt

/
Urodził się w Szczebrzeszynie w 1841, zmarł w Radomiu w 1915. Studiował w Paryżu, od 1862 w Monachium u F. Adama i K. Piloty'ego. Działał głównie w Monachium. Od 1875 prowadził prywatną szkołę malarską, był przywódcą tzw. monachijskiej szkoły malarstwa polskiego. Tworzył głównie obrazy batalistyczne osnute na tle walk kozacko-tatarskich i wojen szwedzkich XVII w. (Chodkiewicz pod Chocimem 1867, Konfederaci barscy 1875, Odbicie jasyru 1877), sceny historyczno-rodzajowe (Wyjazd Jana Sobieskiego na polowanie) i rodzajowe (Zaloty, Przy studni 1875). Twórczość Brandta cechuje literackie ujęcie tematu, realizm szczegółów, swobodna kompozycja i mistrzowskie oddanie ruchu. Do 1880 koloryt utrzymany w tonacji brunatnej. Józef Brandt wywarł silny wpływ na malarstwo polskie a także na literaturę (Trylogia Sienkiewicza). (Encyklopedia Powszechna PWN, Warszawa 1973)

Stanisław Kaczor Batkowski

/
W latach 1883-1885 studiował w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie u Władysława Łuszczkiewicza i Floriana Cynka. Następnie kontynuował studia w Wiedniu (do 1887) i w Monachium (do 1889). Przebywał w Paryżu i we Włoszech, podróżował po Hiszpanii, Maroku i Krymie. Był także w Stanach Zjednoczonych. W latach 1903-1914 prowadził własną szkołę malarstwa we Lwowie. Był współzałożycielem lwowskiego stowarzyszenia artystów Młoda Sztuka. Specjalizował się w malarstwie batalistycznym - historycznym i z czasów walk o niepodległość, ale malował też pejzaże, portrety i obrazy religijne. Wykonał cykle kartonów i ilustracji do "Trylogii" Henryka Sienkiewicza. Zajmował się również malarstwem ściennym i projektował witraże do katedry łacińskiej we Lwowie.

Michał Elwiro Andriolli

/
Michał Elwiro Andriolli urodził się 2 listopada 1836 roku w Wilnie. Zmarł 23 sierpnia 1893 roku. Ojciec jego, Franciszek, przybył do Polski wraz z armią napoleońską, ożenił się i osiadł na stałe Wilnie. Elwiro Andriolli walczył w Powstaniu Styczniowym, w latach 1866-71 był zesłany do Wiatki. W 1881 roku Andriolli otrzymał zamówienie na wykonanie ilustracji do "Pana Tadeusza". "Pan Tadeusz" z ilustracjami M.E. Andriolliego został wydany w 1881 roku we Lwowie nakładem Księgarni F.H. Richtera (Altenburg). Większość drzeworytów wykonał dla Andriolliego Andrzej Zajkowski. Andriolli wykonał 60 ilustracji do "Pana Tadeusza", z czego 33 tu przedstawiamy. Pochodzą one w wiekszosci z plansz wydanych w 1955 roku przez Wydawnictwo Sztuka.

Teodor Axentowicz

/
Teodor Axentowicz Braszow w Siedmiogrodzie 1859 - Kraków 1938 Malarstwo studiował w Akademii monachijskiej (1878-82) i w paryskiej pracowni E. A. Carolusa-Durana (1882-95). Od 1895 mieszkał w Krakowie. Był dyrektorem Akademii Sztuk Pięknych i współzałożycielem Towarzystwa Sztuka. Uprawiał dwa zupelnie odmienne rodzaje twórczości: malarstwo rodzajowe ilustrujące barwną, żywiołową obrzędowość Hucułów, m.in. Święto Jordanu - Święcenie wody (1893) oraz rysowane pastelą portrety pięknych kobiet.