Archive Category: Zabory

Neobanderowcy z Czarnego Komitetu postanowili „poprawić”…

O Polsko! Jesteś gorąco kochana i zasługujesz na tę wielką miłość, bo jesteś jak kobieta przepiękna, przekształtna z czarownymi oczami i cudownym głosem, ale w stanie wielkiego zdenerwowania, która sobie samej krwawi piękne ręce o kraty i druty kolczaste, bez innych rezultatów prócz straty zdrowia, sił i krwi.

Zwykle w walkach politycznych mniej chodzi o cel a więcej o walkę o władzę. Noc listopadowa jest fenomenem odwrotnym. Ci, którzy opanowują sytuację, nie tylko nie chcą brać władzy, lecz czołgają się u stóp innych, aby tę władzę wzięli. Cieszą się bardzo, jak wreszcie różne stare osobistości raczyły władzę sprawować, chociaż ją sprawują całkiem nie w myśl dążeń spiskowych.

W roku 1940, w chwili, kiedy to piszę, idea Bobrzyńskiego oparcia Polski na Austrii, doczekała się poważnej rehabilitacji. Widzę tu błyszczące inteligencją, ciemne oczy młodego człowieka, który wiosną 1940 roku przekłada mi w Paryżu: „Polska upadła, bo położona pomiędzy Niemcami a Rosją nie miała oparcia na południu!”

Słowianofilom zdawało się, że ruch ich jest na wskroś oryginalny, specyficznie rosyjski. W rzeczywistości słowianofilizm stanowił tylko rosyjską odnogę ogólnoeuropejskiego ruchu literackiego, znanego pod nazwą romantyzmu. Słowianofilizm był to nieco spóźniony romantyzm literacko-polityczny i nie można nawet powiedzieć, że powstał w Rosji, bo w rzeczywistości ziarna tego ruchu przywiezione były do Rosji z zachodu. Pierwsi słowianofile byli przeważnie wychowankami uniwersytetów niemieckich, bezpośrednimi lub pośrednimi uczniami niemieckiego filozofa Hegla lub Schellinga, potem teorie w Niemczech zasłyszane poubierali w strój pseudorosyjski.

Spod Maciejowic Sokolnicki idzie na Sandomierz. Inne zgrupowanie polskie 14 maja jest już w Lublinie. 18 maja zdobyto Sandomierz, a 20 maja szturmem wzięto Zamość. W kilka dni później komenda generała Rożnieckiego podeszła pod Lwów. Austriacy w popłochu opuścili miasto, do którego 27 maja wkroczył patrol porucznika Starzeńskiego z 5 pułku strzelców konnych, a nazajutrz gen. Rożniecki. Ludność radośnie witała polskich żołnierzy, całowała polskie orły, niszczyła austriackie. Ze Lwowa kilka szwadronów poszło dalej na wschód i wsparte przez miejscowych oczyściły od Austriaków Podole po Zbrucz i Dniestr.

Uprzedziłem, że będę się zajmował oficjalną, a nie rewolucyjną Rosją - do oficjalnej należała jednak cała makabryczna i niesamowita dziedzina prowokacji policyjnej.

Z dwóch orientacji - austriacko-niemieckiej i rosyjsko-koalicyjnej - obie spełniły swą rolę, obie dobrze przysłużyły się ojczyźnie. Dmowski da nam sympatię Ententy, pomoc wojskową i pieniężną, Dmowski wywalczy nam granice zachodnie. Piłsudski i skutki jego polityki dały nam istnienie w Warszawie POW i chociażby pośrednio te bataliony "Wehrmachtu", które umożliwiły objęcie władzy nad krajem i nie dopuściły bolszewików.

Ziemie nad Dnieprem, czyli ziemie ukrainne, wydają się nam na tyle odległe, że dziś mało kto zdaje sobie sprawę, że praktycznie całe życie gospodarcze i kulturalne na tych terenach było dziełem organicznej pracy polskiej!

I tak oto w 1804 roku decydowały się losy Europy na następne dziesięć lat. Napoleon był panem Francji, jednak pomimo jego wielkiego geniuszu, znane już były przyczyny jego przyszłej porażki. Nigdy nie nauczył się dowodzić piechotą na poziomie regimentu, a wszystko to, co wiedział o liniach zaopatrzenia i nieplądrowaniu ziemi, przez którą przechodził, zapomniał, gdy zwycięstwo następowało po zwycięstwie, a jego ambicje zaczęły sięgać coraz dalej i dalej. W tym samym czasie Wellington walczył w Indiach i zdobył doświadczenie, które miało okazać się bezcenne w nadchodzącej dekadzie.

Dosyć mało znanym epizodem w historii polskich walk niepodległościowych, był zryw polskich zesłańców zwany w historiografii Powstaniem Nadbajkalskim. Powstanie to wybuchło 24 czerwca 1866 w Kraju Zabajkalskim. Jego organizatorami byli uczestnicy Powstania Styczniowego, zesłani po jego upadku w rejon jeziora Bajkał.

Skutki rozbiorów dla Kresów można by skwitować jednym zdaniem. W ich wyniku Polska je utraciła, a jej ekspansja na Wschód realizowana głównie nie mieczem, ale pługiem i kulturą została zatrzymana.

Głównym ośrodkiem Powstania Kościuszkowskiego na Kresach była stolica Wielkiego Księstwa Litewskiego Wilno. W pierwszej fazie powstania rosyjskie siły okupacyjne liczyły na Litwie 5500 szabel i bagnetów i wojsko litewskie miało nad nimi przewagę. 16 kwietnia 1794r. do insurekcji przystąpiło wojsko litewskie, stacjonujące w Szawlach.