„Rzeczpospolita”: Patrioty na finiszu - umowa już w marcu?

/
Najprawdopodobniej w marcu podpisana zostanie umowa na dostawy…

Zalesie. Pałac Ogińskich.

/
Klasycystyczny pałac wzniesiony w latach 1802 – 05 według planów M. Szulca na polecenie Michała Kleofasa Ogińskiego. Pałac otoczony był romantycznym parkiem. Do zespołu pałacowo – parkowego należały także kaplica, młyn wodny, oranżeria, zwierzyniec i ogród botaniczny. Pałac Ogińskich zwany „Małymi Atenami” zasłynął jako kulturalne centrum okolicy. Po II wojnie światowej kombinat budowlany, następnie dom starców, obecnie w remoncie.
Autor: Agnieszka Homan.

Żylicze (Dobośnia). Pałac Bułhaków.

/
Zbudowany po 1825 r. na zlecenie Ignacego Bułhaka okazały, trójskrzydłowy pałac otoczony parkiem. Cała posiadłość położona była na terenie ok. 100 ha, a liczba pokoi w pałacu dochodziła do 100. Nagromadzone zbiory dzieł sztuki i biblioteka przepadły podczas wojen. Obecnie w pałacu mieści się muzeum krajoznawcze i szkoła plastyczna.
Tekst: Agnieszka Homan.

Hermanowicze. Pałac Szyrynów.

/
Klasycystyczny pałac wzniesiony na początku XVIII w. Doszczętnie ograbiony w latach 1914 – 20. Przebudowany w 1945 r. na potrzeby szkoły. Od 1990 r. muzeum etnograficzne.
Tekst: Agnieszka Homan.

Witebsk. Pałac Gubernatora.

/
Wybudowany na wysokim brzegu Dźwiny w drugiej połowie XVIII w. dwupiętrowy klasycystyczny pałac. W 1812 r. zajął go na swą kwaterę Napoleon idący na Moskwę, który tu świętował swoje 43. urodziny. Zniszczony w czasie II wojny światowej i odbudowany.
Tekst: Agnieszka Homan.

Witebsk. Ratusz.

/
Barokowo-klasycystyczny ratusz wybudowany został w 1775 r. Wielokrotnie przebudowywany. Drugie piętro dobudowano na początku XX w. Obecnie w budynku mieści się muzeum krajoznawcze.
Tekst: Agnieszka Homan.

Szczorse. Pałac Chreptowiczów.

/
Późnobarokowy pałac, wybudowany w latach 1770 - 1776 według projektu architekta Józefa de Sacco. Z głównego budynku pozostały jedynie fundamenty. Zachowały się: oficyna, biblioteka, w której planowane jest muzeum Mickiewicza, a także zabudowania gospodarcze. Zgromadzone przez Chreptowiczów bogate kolekcje książek (ok. 8 tys. tomów), map, sztychów i malarstwa zostały wywiezione po 1914 r. i znajdują się częściowo w Kijowie, częściowo w Moskwie. Dwór był otoczony parkiem założonym w drugiej połowie XVIII w.
Tekst: Agnieszka Homan.

Różana. Pałac Sapiehów (ruiny).

/
Pałac zbudowany w latach w latach 1784-1786 na miejscu zamku zniszczonego podczas Wojny Północnej był jedną z największych rezydencji magnackich Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zbudowany według projektu Jana Samuela Beckera klasycystyczny pałac mieścił m.in. własną galerię obrazów, teatr i bibliotekę.
Różana została skonfiskowana Eustachemu Kajetanowi Sapieże przez władze carskie za udział w powstaniu listopadowym. Pałac częściowo zamieniono na fabrykę włókienniczą. Spalony w 1914 r., po odzyskaniu przez Sapiehów w 1933 r. odbudowywany, popadł ponownie w ruinę w 1944 r. Do dziś zachowały się ściany korpusu głównego pałacu, fragmenty galerii arkadowych i brama wjazdowa. Mimo całkowitej ruiny zamek w Różanej dotąd świadczy o potędze rodu Sapiehów w XVII i XVIII w.
Tekst: Agnieszki Homan.

Nieśwież. Ratusz i kramy targowe.

/
Ratusz w Nieświeżu został zbudowany pod koniec XVI w., po lokacji miasta na prawie magdeburskim w 1586 r. Przebudowywany w XVII i XVIII wieku. Dwukondygnacyjny budynek na planie prostokąta, nakryty dwuspadowym dachem. Nad wejściem czworoboczna wieża. Dwie górne ośmioboczne kondygnacje, rozebrane w XIX w., zostały odbudowane na początku XXI w. i wieża odzyskała swój dawny wygląd. Ratusz z trzech stron otaczają parterowe kramy targowe (trzeci rząd kramów z tyłu ratusza dobudowano w połowie XVIII w.Ratusz w Nieświeżu został zbudowany pod koniec XVI w., po lokacji miasta na prawie magdeburskim w 1586 r. Przebudowywany w XVII i XVIII wieku. Dwukondygnacyjny budynek na planie prostokąta, nakryty dwuspadowym dachem. Nad wejściem czworoboczna wieża. Dwie górne ośmioboczne kondygnacje, rozebrane w XIX w., zostały odbudowane na początku XXI w. i wieża odzyskała swój dawny wygląd. Ratusz z trzech stron otaczają parterowe kramy targowe (trzeci rząd kramów z tyłu ratusza dobudowano w połowie XVIII w.
Tekst: Agnieszka Homan.

Zatrocze

/
Zatrocze (Užtrakai) to dawny majątek ziemski położony nad jeziorem Galwe (Galve), który obecnie znajduje się w administracyjnych granicach miasta Troki, leżącego po przeciwnej stronie jeziora.

Wysokie koło Orszy

/
Wysokie (Высокае) to miejscowość położona na rzeką Orszycą, niedaleko Orszy na Białorusi, w pobliżu skrzyżowania szosy łączącej to miasto z Witebskiem i drogowej magistrali z Mińska do Moskwy.

Pałac w Berezynie

/
Berezyna (Беразіно) to obecnie nieduże miasto rejonowe w obwodzie mińskim na Białorusi, położone nad rzeką Berezyną. Niegdyś był to ośrodek rozległych dóbr, które początkowo były królewszczyzną należąca do starostwa luboszańskiego.

Kosów Poleski. Pałac Wandalina Pusłowskiego.

/
Wybudowany w 1838 r. w stylu angielskiego neogotyku według projektu F. Jaszczołda na położonym obok Kosowa folwarku Mereczowszczyzna, obok dworku, w którym urodził się Tadeusz Kościuszko. W 1942 r. spalony przez Rosjan, do dziś w ruinie. Liczący 40 hektarów park wokół pałacu, założony na początku i odnowiony pod koniec XVIII w. został również silnie zniszczony podczas II wojny światowej. (tekst: Agnieszka Homan)

Żemłosław. Pałac Umiastowskich.

/
Powstały w latach 60. XIX wieku według projektu włoskiego architekta Leandro Marconiego, dwukondygnacyjny klasycystyczny pałac wzorowany był na pałacu w Łazienkach Królewskich w Warszawie. W 1922 r. Janina Umiastowska przekazała Żemłosław (dawna nazwa Kondraciszki) Uniwersytetowi Wileńskiemu. Wokół zabudowania gospodarcze i pozostałości pięknego parku pejzażowego.

Żołudek. Dwór Czetwertyńskich.

/
Dwór zbudowany w 1908 r. w stylu neobarokowym wg projektu Władysława Marconiego. Wokół pałacu zachował się park i zabudowania gospodarcze z XVIII w. (Agnieszka Homan)

Zdzięcioł. Pałac Radziwiłłów

/
Pałac zbudowany w 2. połowie XVIII w. przez Radziwiłłów na miejscu dawnego zamku Ostrogskich, styl rokokowy. Od końca XVIII w. posiadłość rodziny Sołtanów. Skonfiskowany po powstaniu listopadowym. Mieściły się w nim koszary, więzienie, szkoła, obecnie szpital.
Dwukondygnacyjny budynek na planie prostokąta. Elewacje ozdabiają pilastry i rokokowe sztukaterie. Okna ozdobione są nadokiennikami różnych kształtów. Nie zachowały się dawne zabudowania gospodarcze oraz wspaniały park krajobrazowy, otaczający niegdyś pałac. Agnieszka Homan

Grodno. Dwór Stanisławów.

/
Pałac wzniesiony dla króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w latach 60. lub 70. XVIII w. według projektu włoskiego architekta Giuseppe de Sacco. Skonfiskowany po rozbiorach. W połowie XIX w. dobra skupili Druccy-Lubeccy i posiadali je do 1939 r. Obecnie w majątku, przyłączonym do Grodna, mieści się szkoła rolnicza.

Eliaszówka

/
Eliaszówka (obw. chmielnicki). Dawny pałac Bukara. W 2 poł. XVIII w. Eliaszówka należała do Dorożyńskich. Następnie dobra kupił znany pamiętnikarz Seweryn Bukar, który wybudował istniejący do dziś pałac. Ok. 1830 dobra wróciły do Dorożyńskich i należały do nich do traktatu ryskiego. Pałac wzniesiony w l. 20-tych XIX w. wg projektu włoskiego architekta, klasycystyczny, parterowy na wysokich suterenach. W fasadzie sześciokolumnowy portyk, dźwigający belkowanie pokryte fryzem złożonym z tryglifów, motywów hełmu i pancerza. Wewnątrz reprezentacyjna sala z kopułą i 12 kolumnami korynckim w l. 90. XX w. w wyremontowanym pałacu umieszczono szkołę. (Z. Hauser)

Nowomalin

/
nformacja turystyczna z "Ilustrowanego Przewodnika po Wołyniu" dr Orłowicza podaje: "8 km. na zachód z Międzyrzecza leży Nowomalin. Jest to wieś położona nad Stawem blisko 3 km. długim, lecz narosłym sitowiem, utworzonym przez rzekę Świtenkę (w dawnych aktach nazywają ją też Teterówka), w sąsiedztwie dużych lasów. Już w XIV wieku istniał tu zamek starożytny, który w początkach XV wieku rozszerzył i przebudował ks. Świdrygiełło, jako zamek myśliwski i gród obronny. Położony w okolicy lesistej, rzadko zaludnionej, nazywał się wówczas "Głuche". Później przez kilka wieków należał Nowomalin do kniaziów Jełomalińskich i wówczas otrzymał swą obecną nazwę." W 1802 roku Nowomalin nabyła rodzina Sosnowskich. Ponownie rozbudowany pałac stał się jedną z najpiękniejszych rezydencji na Wołyniu. Prasa pisała (1866) o zamku przerobionym na pałac, otoczonym z trzech stron wodą stawu, z dojazdem poprzez kamienny most (dawniej zwodzonym). Na miejscu zrujnowanej baszty północnej powstała pseudogotycka kaplica z 5 wysokimi wieżyczkami i ostrą wieżą. Autorem projektu przebudowy był kolejny właściciel Nowomalina - Tomasz Oskar Sosnowski (1810-88). Jego rzeźby ozdabiały też wnętrze kaplicy. Jedna z nich "Madonna z Dzieciątkiem" znajduje się obecnie w muzeum krajoznawczym w Ostrogu. Zamek należał następnie do Falkowskich, Chodkiewiczów i do Dowgiałłów (do 1939), którzy go odbudowali. Nowomalin w II Rzeczpospolitej należał do powiatu zdołbunowskiego województwa wołyńskiego. Zamek został ponownie zniszczony podczas II wojny światowej. za: rzecz-pospolita.com

Mizocz

/

Howory

/

Hołoby

/
Dawny zespół pałacowy Jaruzelskich. Założony przez Józefa Jaruzelskiego i rozbudowany przez kolejnych właścicieli (m.in. Wilgów i Podlewskich). Pałac spłonął ok. 1870 r. i znany jest tylko z rysunku Napoleona Ordy. Na jego osi stał zachowany do dziś budynek bramny z 2 poł. XVIII w., ze sklepionym przejazdem, o ścianach rozczłonkowanych szerokimi pilastrami i profilowanymi gzymsami. W pobliżu bramy wjazdowej stoi dwukondygnacyjna oficyna. Za czasów Wilgów do jej tylnej elewacji dobudowano podłużny korpus z arkadowym przedsionkiem. Tu mieszkali właściciele w okresie międzywojennym, z tego czasu pochodzi półkolisty portyk o sześciu kolumnach wspierających balkon. Zbigniew Hauser

Gródek n. Horyniem

/
Cerkiew pałacowa i pałac biskupów unickich